*Συγκέντρωση Roger Federer στο backhand το 2013. Credit: Charlie Cowins

Ιστορικά, οι παίκτες στο tennis χτυπούσαν με ένα χέρι το forehand και το backhand τους. Οι Federer, Sampras, Wawrinka και Gasquet συνέχισαν τη διάδοση του χτυπήματος. Έτσι μέχρι και σήμερα, εξακολουθούμε να έχουμε παίκτες υψηλού επιπέδου με one-handed backhand. 

Τα πρώτα μπάκχαντ με δύο χέρια εμφανίστηκαν πριν από περίπου 100 χρόνια. Οι Bjorn Borg, Jimmy Connors και η Chris Evert άρχισαν να αντιστρέφουν την τάση προς το two-handed backhand στις δεκαετίες του ’70 και ’80.

Εάν κοιτάξουμε την κατάταξη της ATP μας κάνει να αναρωτιόμαστε… μήπως η τέχνη του backhand με ένα χέρι αρχίζει να σβήνει;

Από τους παίκτες που βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στο top 50, μόνο 5 έχουν one-handed backhand.  

Το Φεβρουάριο του 2024 για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η κατάταξη της ATP το 1973, δεν υπήρχαν παίκτες με one-handed backhand στο top 10. Ωστόσο, ο Grigor Dimitrov κατάφερε σύντομα να ξαναβάλει το χτύπημα στην κορυφή του κόσμου έπειτα από το Miami Open. Ομοίως, ο Στέφανος Τσιτσιπάς με την κατάκτηση του τίτλου στο Monte Carlo Masters του 2024, επανήλθε επάξια στο τοπ 10 της κατάταξης. 

O Τσιτσιπάς στο φετινό Los Cabos Tennis Open είχε αναφερθεί στο one-handed backhand. Δήλωσε μεταξύ άλλων ότι το χτύπημα τον έχει βοηθήσει πολύ στις χωμάτινες επιφάνειες, καθώς και ότι χρωστάει πολλά σε αυτό. Δες τη συνέντευξή του εδώ. 

Υπάρχουν οφέλη στη χρήση του one-handed backhand;

Αρχικά, το backhand με ένα χέρι παρέχει μεγαλύτερη εμβέλεια. Οι παίκτες χρησιμοποιούν λιγότερο το μη κυρίαρχο χέρι τους που τους επιτρέπει να χτυπούν μέσα στη μπάλα με πολύ topspin. Η αυξημένη εμβέλεια βοηθάει τους επιθετικούς παίκτες που ανεβαίνουν στο φιλέ, αφού χτυπούν τη μπάλα πιο νωρίς και πιο μπροστά από το σώμα τους. Στις περιπτώσεις δε που χρειάζεται να αμυνθούν, το one-handed backhand το κάνει πιο “εύκολο” να χτυπήσουν τις ανοιχτές μπάλες του αντιπάλου.

Επίσης, ένα μεγάλο αβαντάζ είναι η προβλεψιμότητα. Οι παίκτες μπορούν να “κρύψουν” το χτύπημα, καθώς η προετοιμασία για το slice και το backhand είναι παρόμοια. Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο έγκειται στη λαβή. Έτσι, ο αντίπαλος πολλές φορές δεν ξέρει τι να περιμένει και δυσκολεύεται αρκετά να τελειώσει γρήγορα τον πόντο. 

Ένα επιπλέον προνόμιο του one-handed backhand είναι ότι οι παίκτες που το χρησιμοποιούν, έχουν συνήθως καλύτερη αίσθηση και τεχνική στο βολέ τους. Η ικανότητα αυτή τους βοηθά να ανεβαίνουν πιο άνετα στο φιλέ και να κλείνουν τους πόντους. Πολλοί επαγγελματίες στα διπλά χρησιμοποιούν backhand με ένα χέρι γι’ αυτό τον λόγο, σε συνδιασμό με τις ανοιχτές μπάλες που αναφέραμε προηγουμένως.

Βεβαίως δε μπορούμε να παραλείψουμε το αισθητικό κομμάτι του χτυπήματος. Η αλήθεια είναι ότι είναι πανέμορφο να το βλέπεις. Σκέψου Federer, Gasquet, Wawrinka και στις γυναίκες Henin, Δανιηλίδου και πολλοί άλλοι. Αφήνουμε εδώ ένα απολαυστικότατο βίντεο για να θυμηθούμε τα παλιά…

Ποια είναι τα “αρνητικά” του χτυπήματος;

Ένα βασικό μειονέκτημα είναι η δυσκολία ενός παίκτη να δημιουργήσει πολλή δύναμη. Με μόνο ένα χέρι στη ρακέτα είναι ζόρικο να παραχθεί η ίδια δύναμη σε σχέση με το backhand με τα δύο. Αυτό συμβαίνει γιατί το timing πρέπει να είναι πάντα ακριβές. Αντιθέτως, τα δύο χέρια μερικές φορές “συγχωρούν” το μη ακριβές timing δίχως να θυσιάζει ο παίκτης τη δύναμη. 

Μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία είναι το χτύπημα ψηλής μπάλας με το backhand με ένα χέρι. Ειδικά στην απάντηση του σερβίς η δυσκολία εντείνεται (όπως δυστυχώς συμβαίνει πολλές φορές και με τον Στέφανο Τσιτσιπά). Η απουσία στήριξης από το δεύτερο χέρι είναι εμπόδιο για να γίνει το χτύπημα σταθερό και με ακρίβεια. Οτιδήποτε πάνω από το ύψος των ώμων είναι “πρόβλημα”, γι’ αυτό και οι παίκτες δίνουν μεγάλη σημασία στη δύναμη και υγεία των ώμων τους.

Επίσης, μια μεγάλη πρόκληση είναι στην εκμάθηση του χτυπήματος από μικρή ηλικία. Απαιτεί πολλή δύναμη και καλό έλεγχο στο χέρι, το οποίο καλλιεργείται με το χρόνο. Επειδή το backhand με δύο χέρια είναι πιο “εύκολο” για τους περισσότερους νεαρούς αθλητές ως προς τον έλεγχο, έχει γίνει η βασική επιλογή όλων των εμπλεκόμενων.

Ποιοι παίκτες χρησιμοποιούν one-handed backhand σήμερα;

Τη στιγμή δημοσίευσης του άρθρου, υπάρχουν 5 αθλητές με one-handed backhand στο top 50 της κατάταξης. Αυτοί είναι οι Στέφανος Τσιτσιπάς, Grigor Dimitrov, Lorenzo Musetti, Christopher Eubanks και Dan Evans. 

Σε άρθρο του 2014 στους New York Times αναγράφεται ότι ο προπονητής της Justine Henin, Carlos Rodriguez, είχε δηλώσει ότι το one-handed backhand “θα εξαφανιστεί τελείως”. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι “σε 5 ή 10 χρόνια από τώρα, δεν θα υπάρχει καθόλου το χτύπημα στο παιχνίδι.” (Διάβασε όλο το άρθρο εδώ) 

Fast forward 10 χρόνια… και το χτύπημα αν και πλέον όχι τόσο δημοφιλές, χρησιμοποιείται ακόμη από κορυφαίους παίκτες. Ωστόσο, ο αριθμός των παικτών με one-handed backhand έχει μειωθεί σημαντικά.

Γιατί όλο και λιγότεροι παίκτες χρησιμοποιούν το one-handed backhand;

Στο άρθρο που προαναφέραμε, ο Rodriguez τονίζει ότι η ανυπομονησία των σύγχρονων γονέων και προπονητών έχει κάνει το χτύπημα ένα “είδος προς εξαφάνιση”. Αναφέρει ότι προτιμούν άμεσα αποτελέσματα και δεν είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν χρόνο ώστε να μάθει το παιδί πώς να το εξελίξει. Γονείς και προπονητές αδυνατούν να δουν τα οφέλη που δίνει το backhand με ένα χέρι στο παιχνίδι του παιδιού. Προτεραιότητα πλέον είναι η υψηλή κατάταξη και οι νίκες, γεγονός που τους κάνει να επιλέγουν τη σταθερή και ίσως πιο “εύκολη” επιλογή. 

Επιπλέον, η τεχνολογία επηρεάζει σημαντικά το παιχνίδι και τον τρόπο με τον οποίο παίζεται. Πλέον το τένις έχει γίνει γρήγορο και με πιο πολύ topspin στα χτυπήματα. Η τεχνολογία έχει κάνει τις μπάλες πιο γρήγορες και με αυξημένη αναπήδηση, ενώ οι ρακέτες έχουν γίνει πανίσχυρες. Η μπάλα ταξιδεύει με τεράστια ταχύτητα και εξαιτίας των ανθεκτικών χορδών, τα ράλι γίνονται πιο δυναμικά. Έτσι, η πίεση στο ένα χέρι δυσκολεύει τη σταθερή απάντηση της μπάλας.

Τέλος, η προετοιμασία για το one-handed backhand είναι μεγαλύτερη και απαιτεί διαφορετική απόσταση από τη μπάλα. Είναι κατανοητό ότι η επίθεση με το συγκεκριμένο χτύπημα είναι αρκετά απαιτητική. Εκτός αυτού, το σημείο επαφής στην άμυνα είναι μακριά από σώμα. Αυτή η απόσταση το καθιστά πιο δύσκολο για έναν παίκτη να αμυνθεί αποτελεσματικά. Ήταν εμφανές πόσο δυσκολευόταν ακόμη και ο Federer να κρατηθεί στα ράλι με τον Nadal όταν η μπάλα πήγαινε με spin στο backhand του. Ακόμα και όταν ο Τσιτσιπάς προσπαθεί να αμυνθεί σερβίς των αντιπάλων με το backhand (ειδικά σε σκληρά γήπεδα). 

Είναι γεγονός ότι το one-handed backhand δεν είναι πλέον η βασική επιλογή τον παικτών. Ωστόσο, το κομψότατο χτύπημα μπορεί να έχει μεγάλη χρησιμότητα και δύναμη. Θα αντέξει άραγε στο χρόνο;

Πιστεύεις ότι το one-handed backhand θα εξαφανιστεί τελείως από το παιχνίδι; Πες μας στην κοινότητα μας στο Facebook.